Nuttige nematoden, waaronder entomopathogene nematoden (EPN), zijn microscopische rondwormen die specifieke plaagdieren parasiteren en doden. Deze van nature in de bodem voorkomende organismen werken in symbiose met bacteriën om gewasplagen te bestrijden. Door deze specifieke werkingsmethode kunnen ze veilig worden gebruikt, omdat ze op een natuurlijke manier verdwijnen wanneer er geen plaagdieren meer in het gewas aanwezig zijn.
Werkingsmechanisme nuttige nematoden
- Detectie van de gastheer
Nematoden lokaliseren hun gastheer door de chemische signalen te detecteren van de plaaginsecten in de bodem of op de planten. - Penetratie van de gastheer
Wanneer ze een gastheer hebben gevonden, dringen ze binnen via de natuurlijke openingen:
• Mond
• Anus
• Spiracula (ademhalingsopeningen) - Infectie van de gastheer met symbiotische bacteriën
Na penetratie laten nematoden symbiotische bacteriën (Photorhabdus- of Xenorhabdus-bacteriën) los in hun gastheer. Deze bacteriën vermenigvuldigen zich vervolgens snel en doden het plaagdier van binnenuit. De gastheer wordt immobiel en sterft uiteindelijk, waarna de nematoden zich voeden met de voedingsstoffen die vrijkomen door de bacteriële activiteit. - Voortplanting en nieuwe cyclus
De nematoden planten zich vervolgens voort, waarna een nieuwe generatie nematoden tevoorschijn komt uit de dode gastheer om op zoek te gaan naar nieuwe gastheren.
Uitdagingen
Om optimaal te presteren bij blad- en bodemtoepassingen hebben nuttige nematoden de juiste omgevingsomstandigheden nodig. Bij bodemtoepassing is het belangrijk dat de grond voor en na het uitzetten van de nematoden nat wordt gemaakt, en bij bladtoepassing moet de omgeving een hoge relatieve luchtvochtigheid hebben. Bij beide toepassingen kunnen nematoden het beste ‘s ochtends vroeg of laat in de middag worden uitgezet, omdat direct zonlicht ze kan uitdrogen.
Voor een optimale effectiviteit van de nematoden is ook de juiste temperatuur van belang:
- Steinernema feltiae: 10-30°C
- Steinernema carpocapsae: 12-30°C
- Heterorhabditis bacteriophora: 12-30°C
- Steinernema kraussei: 5-30°C
- Phasmarhabditis californica: 5-30°C
Nematoden hebben de plaagdieren nodig om te kunnen overleven. Dit natuurlijke proces fungeert als stabilisatiemechanisme, wat betekent dat de nematoden zich alleen kunnen ontwikkelen als de juiste plaagdieren in het gewas aanwezig zijn.
Cruciaal voor het succes zijn een juiste timing en uitzetstrategie, waarbij diverse factoren, zoals de dosering, de toepassingsfrequentie en de introductielocaties, zorgvuldig overwogen moeten worden.
Voordelen
Nuttige nematoden zijn milieuvriendelijk en niet schadelijk voor de omgeving, dieren of mensen. Ze zijn daarnaast zeer eenvoudig uit te zetten met standaard spuitapparatuur.
Doordat een systeem wordt gecreëerd dat zichzelf in stand houdt, met een minimale plaagdierpopulatie en een goed gevestigde populatie nuttige insecten, zijn chemische middelen alleen als laatste redmiddel nodig, waardoor de aanwezigheid van chemische residuen wordt geminimaliseerd of zelfs kan worden uitgesloten.
Nuttige nematoden helpen bij het beheren en vertragen van de resistentie tegen het steeds kleiner worden aanbod chemische bestrijdingsmiddelen. Een ander voordeel is dat ze in combinatie met andere nuttige insecten en de meeste (biologische) bestrijdingsmiddelen kunnen worden ingezet.
Wanneer nuttige nematoden gebruiken
Preventief als een standing army van natuurlijke vijanden dat paraat staat in het gewas. Doordat ze voorbereid zijn op eventuele nieuwe plagen, wordt voorkomen dat de plaagpopulatie problematische (gewasbeschadigende) vormen aanneemt.
EPN's worden gebruikt om larven en poppen in de bodem te doden, zodat ze geen kans krijgen zich tot volwassen dieren te ontwikkelen en de levenscyclus van het plaagdier wordt onderbroken. Doordat de plaagdieren in de meest kwetsbare levensstadia al worden gedood, kan een maximale efficiëntie worden gewaarborgd.
In het geval de plaagdruk plotseling toeneemt, kunnen nematoden curatief in hogere concentraties worden ingezet om de plaagdierpopulatie snel de kop in te drukken.
Wil je meer weten over nuttige nematoden?
Ben je benieuwd hoe nuttige nematoden jouw strategie voor plaagbestrijding kunnen ondersteunen? Of heb je specifieke vragen over hun toepassing? Neem gerust contact op met onze experts. Zij helpen je graag met meer informatie en advies op maat.